XIII. Қазақ елінің дін, ел басшылары мен зиялы қауым өкілдерінің рухани тектілік, зайырлық, кісілік дәрежелері

«Адам баласына адам баласының бәрі-дос. Не үшін десең, дүниеде жүргенде жұртпен туысың, өсуің, тоңыуың, ашығыуың, қайғың, қазаң дене бітімің, шыққан жерің, барар жерің-бәрі бірдей, ақиретке қарай өтуің, көрге кіруің, шіруің, көрден машһарда сұралуың-бәрі бірдей, екі дүние қайғысына, пәлесіне қаупің, екі дүниенің жақсылығына рақатың-бәрі бірдей екен. Бес күндік өмірің бар ма, жоқ па?…» (Абай 34-сөз) Сонымен қазақ мемлекетінің тәуелсіздігі де, тұрғындарының нәсілдік, ұлттық ерекшелігіне де қарамай адамшылықпен бірге өмір сүретін достықты қалай түсінуімен байланысты екені хақ.

Егер бір мелекет тұрғындарының өмірге, ақиретпен екі дүниенең қайғысын түсініп бөлісуіне, адамшылықты ұят, арын сақтауға деген көзқарастары сан алуан болса, онда мұндай елдің тұрғындарының арасында достық жоқ. Өз ара жауласумен, бірін бірі қанаумен, екі дүниенің жақсылығына деген ұғымынның да сан алуан түрлігімен берекеті кеткен елде, егемендік те мәңгілік ел болуына деген жоба болуы да мүмкін емес. Сондықтан ел билеушілер, діншілердің өздерін бұқара халықтан жоғары тұрған Машһарға барғанда да сұралуы бөлек, құдайдың жақынымыз дегенмен, ішкі дүниесінің халықтан ешқандай айырмашылығы жоғын, тіптен кейбіреулерінің болашағы қарапайым шаруа баққан, ұрпақ өсіргеннен әлде қайда төмен, бақытсыз екенін дәлдеуді жалғастырып көрейік.

Жалпы адам баласы өзге жұрттан еш айырмашылығы жоқ және бес күн жалғаның да өтпелі кезең болып, адамдықтан ажырамау үшін ақылдың жете, саналығы, жанының да өркендеуіне себеп екенін білу үшін өзінің ішкі дүние жағдайынан, тағдырынан хабардар болып, оны түзетуге тырысып, тәубеге келуді; «Ештен кеш жақсы» деген қазақта. Енді қожалықтың жоғарғы дәрежесінде болуға тиісті жандары түгел қуатты және тура жолда болып, қауымдық ағайындары түгіл, әлемге де қуат қосушылар деп аталғандар қатарынан;

Бақытжан Өткелбаев 1980.14.03. (Хазіреті Сұлтан мешітінің найб имамы) «Қырқаға шыққан. Түзді пенде. Жанары жайнаған. Алыбы бар. Қалыбы қайнаған. Жайсаң. Тізеде күштісі бар. Шапқыншылықта иесі қалған. Екі етпейді. Жәудірлігі басым. Сезім шыңдалған. Екі ауызбен дүрбелеңді басушы. Қағаз қалам бастапқысы. Ой қуаты жетілген. Діңгегі (ділдік) әлсіз. Жетеге келген екен. Өтпей тұр (діл қуаты жетілмгендіктен). Ауысып тұрады екен (екі жүзділік). Белдігі нұрдан екен, бірақ таусылған. Шарасыздан тұр.

Әупіріммен сыны болған. Әлжуаз қуаттық шамасы тербелген. Өгіздің сыңары (малдық қуаттығы). Қисық басқан, алшаңдығы бар. Дәрумен. Кезбесі болған жүктелген ескіге. Қыр мұрынды. Қара құста залымы бар. Аруақтың назасы бар. Бес саусақ бірдей емес дейді. Дертке ем таба білген. Айы оңынан туылған. Дәні (рұқтық) егілген. Кеудеде от бар. Баста қуат бар. Бойламай тұр (ой терңдігі жоқ). Айша ана батасын алған (ата жолында болған). Тұла бойда қарғыс бар. Шыңдалған жан.

Қоймалжыңы (жындық қуаты) көтеріліп тұр. Түнделетін жүргені әсте ұнатпайды. Досы көпті жау алмайды деген ақыл иесі. Дұрысты көп айтады. Таршылығы (сараңдық) жоқ. Бақытты әке. Құрбандық иесі. Ескінің көзі (ренинкарнация; жаның екінші әлде үшінші келуі). Қазаны толысқан жан. Кезеңде тұр. Қанатың талмасын деген бата алған. Бауырда шайқысы бар. Бүйректе қаралық (тазармаған жын қуаты) бар. Ермегі көп. Шекеде сыз бар. Жарамды, жарамсызы көп. Зекет берсін. 14 күн таңында шыңдалар. 9 айда 9 құмалақ орналасады. Тас түйіндер шешіледі. Кеңсірік ашылады. Өрге кеткен өріске оралады. Жауға бермесін!»

Жалпы қазақ елінде дін масһабшылардың орта топтыққа (арап елдері) ақылдары негізделіп, ата дәстүріне аруақтық біліміне, ата жолыны, ақирттік жүйені меңгеруге қарсы саясат ұстанып, жұртты солай насихаттап, ақылдарын ұрлаумен айналысқанымен арасында осындай ағайындарымыз ата жолына келіп, тазарудан өтіп аруақтардан бата алғандары, белгілі бір жақсылыққа жеткендері де көп. Бірақ мұны ашық мойындауға ел биліктің сайқал саясатыннан, өз ара көреалмастық қудаланудан қорқады. Сондықтан да тура жолды меңгеруді жалғастыра алмай, сана түгіл, жетесін де толтыра алмағандар екендерін де осы дінқандасымыздың рухани жағдайынан көруге болады.

Жалпы ата жолын қудалауға ерекше ықласты болғандар прокуротура және ұлттық қауіпсіздік мекеме тарапынан, ішкі істер сақшыларынан болған еді. Бірақ олардың арасында ата жолының нығметіне жалғанып, жақсылықа жеткендер де баршылық. Сондықтанда жоғарғы басшылары мұндай әрекеттермен ақылда артық, және жанды болуды қызметшілеріне қаламайды. Қазақ елінде мұндай мекемелерде жаппай бірін-бірі аңду, намаз оқығанын қудалау, ал жалпы мекемелерде мүлде намаз оқитын орындарды жауып бақылау, деген кешенді түрде атақарылатын болды да.

Мұндай істің басында діннің жауы ібілістің ұрпақтары отырғаны сөзсіз, сондықтан оларды әзірге ашық түрде халыққа таныстыруды шегере тұрамыз. Себебі, олардың алдағы үш жыл ішінде азапталып, ажалдармен жоғалуы да хақ. Енді қазақта «ұлттық қаупсіздік» деген мекеме бар. Онда олар атына сай қазақ ұлтының ділін, дінін ата жолын, дәстүрін қорғаушы болулары керек. Бірақ олардың басшылары ұлтық тек түгіл, өзінің жанының қалай көбейуін және қауіпсіздігін де қалай қорғауды білмейді десек қате емес болар. Олай болса, басшыларының рухани жағдайы жан көзімен қарағанда қандай екен?

Ерғожин Дәулет Еділ ұлы; 26.04.1979 жыл; (К. Мәсімовтың орынбасары) «Дөкейлердің қыспағын, қоқайын көрген. Ер жүрек. Тұзы жеңіл. Ақыл иесі. Сүгірден өткен. Жайсаң. Үлкенің қол шоқпары. Орынсыз сөйлегенді ұнатпайды. Оңшылықтары көп. Жасырғаны да көп. Сараң. Қиқар мінезді. Өткелден өтпей қалған (рұқ,жандық кезеңдер). Үлгілі отбасынан. Кәсіптестерден жан жолдасы бар. Бала кезінде зақым алған, тұла бойда тілігі бар. Жан жануарларды жақсы көреді. Есігі кірлеген. Босағасында жанжалы басым.

Сезімтал. Бүйректерде сырқаты бар. Қолдарында сырқау бар. Жүректе жүк бар. Қорғасын (қорқыт) құйыну керек. Жаурында батпан ауыры бар (қамшымен аласталуы керек). Еңсесі түсіңкі (жүк басып тұр). Ұйқысы тыныш емес. Жаны бауызға түсіп тұр. Өзекті өртейтіні бар. Қанатыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай өскен жан. Ата-анасына қарызы өтелмеген. Ескіліктің кілті бар қолында. Жан сарайы кірлеген.

Именесі бар жақсыға. Өтте, қалқаншасында ауыртпалығы бар. Белсенді. Шапшаң. Досқа адал. Көп ақы жеген. Ішінен (сұрауын) сезеді. Өкінеді екен. Амалым қанша дегенді көп айтады. Мен болмасам ол… дегенді ұстанады. Оян қазақ дейді әрдайым. Аққа құдай жақ деп біледі. Жадында ұстайды. Өрмекшінің ауына түскен. Жаны қуаруда. Басы дауға қалған екен. Тіл, көз шыдатпайды екен. Иіс білгіш. Қауесетке сенбейді. Жаманмен ойнауда. Сөз салғыш. Көз салғыш.

Асқазанда ащысы, запыраны мазалауда. Демі сирек. Иманын үйіріп жүреді екен. Ақ қағазға аты жазылған пенде. Есет батырдың қолдауы бар. Өткенді жалғаушы еді… Менмені бар. Бауырда сырқаты бар. Шық бермес шығайбай. Алдында тұрған күйзелісі бар. Қайтар жол жоқ. Соны ұмытпасын әрдайым! Айтылған сөз атылған оқпен тең!»

Әрбір адам баласы күнәдан жаратылған, сондықтан кемшіліксіз пенде болмайды. Бірақ оған қарсы құдайдан жақсылықты да көбейтумен ғана жан өсіп көркейеді, көбейеді. Енді осындай ағайындарымызды ата жолы арқылы құдайдың нығметіне жетулеріне дәнекерде болуға болады. Бірақ осындай жоғарғы орынға ақыл айтуға отырғасын, құдайдан ақылды төменен еңкейіп алатына менмендіктері жібере ме? Сонымен қазақ ел билеушілерінің арасында орыс ұлтынан да әділдікті ту қылған ағайындарымызды «нәсілдік тамырларды» да Раббымыздан сұрап рухани жағдайын таныстырып көрейік.

Владимир Божко Карпович; 16. 05. 1949 жыл; «Бой өрісі кірлеген. Көз қуаты жоғалған. Қиындықта шыңдалған. Ұйқы безі шошынған. Жаурында тұр. Сөлі таусылған. Ер қуаты сейілген. Мәншүк ана қолдауы бар. Қозғаушы күшке (жын қуаты) ие. Салпақ ауыз. Боз айғыры суалыңқы. Серігі сәуледе. Жазира көңілді. Желкеде қыңыры бар. Жоны тоз болған. Белде көз бар. Сырқаты күшейген. Жаудың қолында тұтылған. Серт бар жанында. Бауыр қуаты әлсіз. Жол ирімде көп жүреді. Кезбенің апанына түсіп қалған. Қағыс естиді (шайтандық қуаты басым) екен. Ішкі қуаты суалған. Асқазанда, тыныс жолдарында батпаны бар.

Арыстан баба суын 3 жұтымнан ұртасын. 3 кезең ішсе жазылады. Емді Алла береді. Көзсіз күреседі содан алқымданғанмен аздау. Қаз, үйректі қорек қылсын. 2 жеті ем дем шипа болады. Кеудеде от сейілген. Ізбасары сенімсіз, бұлыңғыр. Нар түйенің ізі екен. Көкалда көп тынықсын, жегідей жеген жүйкесін тоздырғанын ұмытсын. Сөзшең. Қауыздар бүр жарғанда оңдылығы келер. Битке өкпелеп тонын отқа өртемесін. Астамшылық болған. Садақасы көп болғанымен қайыры жоқ. Әлемге кектенбесін. Болыс болған аруағы қолдайды. Сөз саптауын дұрыстасын. Ниет таразы. Екеуде жүр. Әуестік жақсы емес.»

Қазақтың ата дәстүрімен аруақтық білімі негізінде інжілмен, тәуратпен байланысты болғандықтан мұны Нұрсұлтан мырзадан көрі Путинің тез ұғып, ата жолына келетін Раббымыз аянмен білідіргенді. Сондықтан қазақ еліндегі ұлттық құндылығымызды қазақтың өз ұрпақтарына қарағанда орыс ұлты тез әрі дұрыс меңгеруге қабілетті де. Орыс ағайындардың биліктегі жоғарғы шенділерге берген аруақтық ақпаратты да тез түсініп басын иіп, қазақ әулиелеріне тағзым жасап, тез рухани жетіле алатынын да дәлдеулері болашақтың ісі де болмақ.

Кулагин Сергей Витальевич; 8. 09. 1952 жыл; «Тілі шіріген. Қиқар пенде. Сергелдеңнің азабын тартуда. Оңқай пенде. Жаны күміске жақын. Теңгерімі теңсіз. Өмірден теңдік іздеген жан иесі. Шұқшиып қарауы жаман екен. Кез келген тірлікке араласып сыпырады екен. Запыраны ащы болып мазалап тұр. Қос тұяғы бар екен. Бірақ жоқ екен. Сергі аңшы. Ерекше белгімен өмірге келген. Бесік көрмеген жан қуаты тозаңда. Даушыл.

Өтірік бар арада. Жай жапсарды түгендемей мінеудің шебері. Құйрықта дерт құрты бар. Ауасы тар. Мейрімі әлсіз. Қағазға гүл бітірген екен. Денеде жазылмаған дерт жара бар. Көп ұйқыда болғанымен әлсіз. Тыныштығын жоғалтқан. Қанға, қызылға жақындау. Пернесі бар. Аузында адуыны бар. Тез сейілгіш. Көк сарайы суалған. Арқа, белде, 8 көзде ірің бар. Өрісі шұрық тесік. Құрықта май іріңкі. Гәккудың үнін тыңдағыш. Көрпесі тесілген. Көк бауыр, талақ бауыр көтеріліп ісіп тұр.

Бойда тым көп тұз бар. Баста сақина мазалайды. Иіс тоқтатар емес. Жеңі кір. Қарауылы бар екен. Өмірге разы болсын. Бағы жанған жан. Өкшеден бел тұсқа дейін қыспағы, мешеуліктің апанында тұр. Ниеті қара екен. Лағнетті көп айтқан. Ағарған көп ішсін. Түйенің өнімі мыңда бір ем болады.» Сонымен; «…шыққан жерің, барар жерің-бәрі бірдей, ақиретке қарай өтуің, көрге кіруің, шіруің, көрден машһарда сұралуың-бәрі бірдей, екі дүние қайғысына, пәлесіне қаупің, екі дүниенің жақсылығына рақатың-бәрі бірдей екен. Бес күндік өмірің бар ма, жоқ па?…» (Абай 34-сөз) дегендей жандық, рұқтық тұрғыда ел билеушілердің өздерін де құтқаруға, мүлде жер бетінен жоғалуға айналғандардан, шаруа баққандар әлде қайда бақытты, жанын да жоғалтпауға мүмкіндігі де көп екенін білген жөн… (жалғасы бар Желтоқсан 2016 жыл)

Пікір қалдыру

Сіздің e-mail адресіңіз жарияланбайды. Міндетті өрістер * белгіленген.