«Есепті білмеген есек» деген Раббымыз. Құранның құдыреті де сандардың жүйесінде сөзін қанша өзгерткенмен тылсымдағы сандық орын білімнің өзгермейтінде тұр. Әлемде сандық түрде ғылымды ел болғанымыз түбінде дәлденеді. Қазіргі таңдағы қандай да бір уақиғалардың біздің өнер-білімздің барлық негізі әлемде болған біз жаңадан ештеме де ойлап таба алмаймыз тек қана заман біліміне қарай жетілдіріп отырамыз.

Қазақта бұрын қала салмаған, Астанасы болмаған дегенде жалған. Ел басшымыздың кезінде қала салған ата-бабаларымыздың ісін қайталап жаңғыртқаны да хақиқат. Бірақ рухани тұрғыдағы барлық әрекеттері мен саясаты керісінше ой жорудан пайда болған және әлемдегі болған тарихта өткен рухани зұлымдықтарды да қайталау екені хақ.

Бірақ ел биліктің рухани тұрғыдағы қандай бір шешімдерін жолдауларының көбінде теріс жағындағы өркениеттің дамау үлгісі тұрғаны есті пендесі ғана аңғара алады. Сонымен қазіргі таңдағы рухани жаңғыруды саналық негізді қалыптастаруды білім өркениетіне байлаумен атқармақ болып жатқаны да сөзсіз. Бұндай рухани жаңғыру қазақтың тарихында болғаны «Есім ханның ханың ескі жолы Қасымханың қасқа жолы » деп аталып Әз-Тәуке ханның жетілдірген жеті жарғысымен қазақтың елдік саясатының ұлттық ерекшелігі болып қалыптасқан еді.

Енді неге жеті болу керек, деген сауалға да құранда ашық жауап Мұхаммед пайғамбарымызға жеті аят азаның түсірілуі мен құранның анасы болып саналатын фатиха сүресінің жеті аяттан тұруының өзінже ғылымдық хикметі жатқаны хақ. Сонымен енді бабаларымыздың салған жолын елдің рухани бірлігін әлеммен бірлеуге және ұлттық ерекшелігімізді сақтаудің елдік саясатын қайтадан жаңғырту да керек заман туды.

Ата жолында Раббымыздың білімінен аруақтардың берген аян, уахимен жеті жарғылық нұсқаны жазбаларда баяндаған едік. Енлі ел биліктің жолдауына қарай білімді қауымен дін ғалымдарының және бұқара қауымының назарына Раббымыздан сұрап негізгі үлгісін ұсынып көрсек. Жеті жарғының негізгі қағидалары;

1. Ар-ұяттылық шартары

2.Мидың толық пісіліп жетілуіне байланысты салтық ұстанамдар.

3.Жәдігерлі болу. Ата -бабадан мирас.

4.Қилы заманды бастан кешірудің әдет-ғұрып салттары.

5.Әскери дағды айла амалдарын, соғыс өнерін жетік меңгеру.

6. Арыстан баба мөрінің қағидасы іс шаралары.

7.Бәйшек гүлі. Ғылым мен білімді меңгеру. Қан тазалығын ділді сақтаудың ерекешелік қағидалары.

Енді Құдайдан келген бұл біліміді әрі қарай жеті жарғының ішкі салаларын қалай болу керек қанша заңдылқтардан тұруын білімді қауымен ел билігі ойланып көрер. Бірақ ел билігі біражақты перғауындық әдетпен қасарсып өзіміз ғана білеміз дегенмен бұл қағиданы Құдай түбінде хикметімен орындатуы да хақиқат болмақ!

(Ақпан айы 2018 жыл)